نام کتاب : دو قرن مقاومت (تاریخ یهودیان مشهد)
تألیف : شلومو کابلی
ناشر: کمیته میراث و تاریخ جامعه مشهدی
سال انتشار: 2004 نیویورک
تعداد صفحات: 700 صفحه
موضوع: تاریخی
تاریخ هر ملتی سند حیات و مدرک بقاء آن قوم است و تاریخچه یک جامعه مُعرف اصالت و شاهد چگونگی دوام و ویژگی های آن جماعت می باشد. درج کتاب تاریخ ضمن بازگویی گذشته ها، می تواند کتاب تجربه برای آینده و آیندگان باشد. و نقل تاریخچه جامعه ی ما حکایتی است شگفت انگیز و رویدادی کم نظیر که خواننده یا شنونده آن را، زمانی متأثر ساخته و گاهی به حیرت وا می دارد. داستان جامعه ای کوچک ولی با هدفی بزرگ و روحی پاک، حکایت زنان و مردانی با ایمان که حاضر نبودند از میراث مقدس خود دست بکشند و به خوبی واقف بودند که همچون ماهیان که حیاتشان به بودن در آب بستگی دارد، بقاءشان به راه تورا و حفظ سُنن وابسته است. پس کمر همت بستند تا به هر بهایی اعتقادات خود را به یهود یت پایدارتر سازند . دشواری ها را به جان خریدند و از یک آزمایش بزرگ و سرنوشت ساز سربلند بیرون آمدند. و امروز تنی چند از فرزندان همان قهرمانان، مختصری از فداکاری ها و وفاداری آنها را به ریشه مذهبی شان به روی کاغذ آورده و به صورت این کتابی که در دست شما می باشد به رشته تحریر در آورده اند.
باشد که خواندن این کتاب راهنمای خوبی برای زنان، مردان و بخصوص نسل جوان ما که سازندگان فردای جامعه هستند بوده و هدایت گر کسانی که در راه خدمات جامعه قدم بر می دارند، باشد. امیدواریم که خداوند متعال نگهدار فرد فرد جامعه محترم بوده و ما را مدد بفرماید تا میراثی را که پدران و مادرانمان به ما تحویل داده اند به درستی حفاظت نموده و با امانت به آیندگان منتقل کنیم.
جلد اول تاریخ یهودیان مشهد به نام دو قرن مقاومت شامل تاریخ عمومی قوم یهود-مهاجرت اعقاب یهودیان مشهد از اورشلیم به بابل و یمن و عربستان و ورود به فلات ایران و چگونگی برپایی جامعه یهودیان ایران و تشکیل هسته اولیه جامعه یهودیان مشهد و کوچانده شدن از قزوین توسط نادرشاه و غائله الله دادی و مراسم و سنت های زندگانی دو گانه انوسی در مشهد و چندین مهاجرت و رفت و برگشت همراه با فصل چهره های درخشان و تصاویر بسیار نادر و کمیاب که در نمایشگاه عکس های میراث جامعه در مجموعه شعره طووا به همت شادروان هارون کهنیم به نمایش درآمده بود در هفتصد صفحه شامل 52 فصل در سال 2004 به نگارش شلومو کابلی و با همکاری آقایان امیر کهن و بهروز دیلمانیان تحت نظر کمیته میراث و تاریخ جامعه مشهدی به چاپ رسیده است .
در نگارش مطالب، گهگاه تعمداً از لغات عبری استفاده شده است زیرا در موارد بخصوص، لغات در یک زبان، ردیف و معادل دقیق در زبان دیگر ندارند. مثلاً کلمه ی «انوس» یا جمع آن «انوسیم» در زبان عبری به معنای شخص یا اشخاصی است که مذهب خود را ترک ننموده اند. بنابراین استفاده از همان لغت «انوسِی مشهد» گویاتر و رساتر از هر لغت یا عبارت فارسی خواهد بود گرچه این روش نگارش از نظر ادبی مورد انتقاد باشد .
نسیم بصلیان