شرح رقم تاریخ تقویمی عبری
مبناي آغاز شمارش تقويم عبري، آفرينش حضرت آدم است. طبق گفتار تورات، خداوند در شش مرحله يا شبانه روز جهان را آفريد و در آخرين مرحله، آدم (تكامل يافته) را خلق كرد. تورات پس از آن بهطور دقيق، عمر آدم اول را ياد ميكند و تاريخ جهان را با ذكر طول عمر نسلهاي بعدي حضرت آدم تا نوح، ابراهيم و حضرت موسي ذکر کرده، همچنين سایر کتب عهدعتیق (تَنَخ) طول عمر و تاریخ نسلهای انبياي بعدي بنياسرائيل را تا حدود اوايل آبادي معبد دوم بیتالمقدس شرح ميدهد. مدت زمان برپايي معابد اول و دوم بیتالمقدس و وقفه ناشي از ويراني معبد اول براي ما معلوم است و ميدانيم كه ويراني معبد دوم در سال 68 ميلادي واقع شده است. با توجه به اين موضوع، تاريخ تقويم عبري به حدود 5785 سال در فروردین ماه 1404 هجري شمسي میرسد.
معمولا برای نشان دادن رقم سال عبری، علاوه بر ارقام، از ترکیب حروف عبری که دارای ارزش عددی هستند نیز استفاده میشود. ارزش عددی حروف الفبای عبری به این شرح است:
א=1، ב=2، ג=3، ד=4، ה=5، ו=6، ז=6، ח=8، ט=9، י=10
כ=20، ל=30، מ=40، נ=50، ס=60، ע=60، פ=80، צ=90،
ק=100، ר= 200، ש=300، ת=400
از آنجا که ارزش عددی حروف عبری حداکثر تا رقم 400 (حرف ת) است، برای نشان دادن ارقام بالاتر، از ترکیب حروف یا نشانهی ‘ در کنار آنها مطابق جدول زیر استفاده میشود:
نشانهی الفبایی | ارزش عددی | نشانهی الفبایی | ارزش عددی |
ק | 100 | א’ | 1000 |
ר | 200 | ב’ | 2000 |
ש | 300 | ג’ | 3000 |
ת | 400 | ד’ | 4000 |
תק | 500 | ה’ | 5000 |
תר | 600 | ו’ | 6000 |
תש | 700 | ז’ | 7000 |
תת | 800 | ח’ | 8000 |
תתק | 900 | ט’ | 9000 |
رقم تقویم عبری در فروردین ماه 1404 برابر 5785 است. آن را با حروف عبری چنین نشان میدهند:
ה’ = 5000 ، תש = 700 (= 300+400)، פ = 80 ، ה = 5
لذا 5785 برابر است با: ה’תשפ”ה
گیومه دوم نشانهی رقمی (و بیمعنا) بودن این کلمه است و میتواند حذف شود. معمولا در مکاتبات غیر رسمی رقم 5000 ذکر نمیشود. لذا سال جاری چنین هم بیان میشود:
תשפה
این نماد دارای تلفظ خاصی نیست. زیرا حروفی عددی محسوب میشود. با این حال برای ذکر آن بر حسب حروف آن سال، تلفظی غیر قراردادی بر آن قرار میگیرد که قابل بیان در محاورات باشد. مثلا این سال را הַ’תַשְׁפָה (هَتَشْفا/ هَتَشْپا) یا תַשְׁפָה (تَشْفا/ تَشْپا) یا مشابه آن تلفظ میکنند.
آرش آبائی